Jak edukacja Montessori przygotowuje dzieci do współczesnego świata?
Czy metoda Montessori, która liczy sobie już poad 100 lat, może być skuteczną odpowiedzią na potrzeby współczesnych rodzin? Według nas absolutnie i bez wątpliwości tak! Bo sednem pedagogiki Montessori nie jest określony zestaw treści, jakie mają być w sposób podawczy wtłoczone do młodych głów. Treści szybko się dezaktualizują, a dostęp do informacji jest teraz łatwiejszy i szybszy niż kiedykolwiek. Sercem i sensem metody Montessori było od początku i jest nadal podsycanie naturalnej ciekawości świata, dbanie o wewnętrzną motywację i karmienie dziecięcych pasji. Dzieci powinny rozkwitać, a nie próbować przetrwać to, co im fundujemy. Samodzielność, odpowiedzialność, współpraca, kreatywność i elastyczność myślenia – to nasze kluczowe wartości. W tym artykule przyjrzymy się, jak edukacja Montessori kształtuje kluczowe kompetencje, które pomogą dzieciom odnaleźć się w dynamicznym świecie XXI wieku.
Edukacja Montessori a indywidualne podejście do dziecka
Współczesny świat zmienia się szybciej niż kiedykolwiek. Oszałamiający postęp technologiczny, świt sztucznej inteligencji, globalizacja, a także rosnące znaczenie umiejętności miękkich sprawiają, że dzieci muszą być przygotowane na przyszłość, której nawet nie jesteśmy w stanie przewidzieć. Zawody, jakie będą wykonywać obecne przedszkolaki, zapewne jeszcze nie istnieją i nie ma dla nich nazw. Wydaje się, że dorosły przyszłości będzie raczej zmieniał swoje zajęcie co najmniej kilka razy w życiu i zapewne świat będzie od niego wymagał ciągłego uczenia się, sprawnej adaptacji do zmian i rewidowania postaw czy przekonań. Konwencjonalne, archaiczne modele edukacyjne nie nadążają za wymaganiami nowoczesnego świata. Rodzice doskonale rozumieją ten rozziew między światem a edukacją i poszukują dla swoich dzieci sensownych alternatyw.
Każde dziecko jest inne, ma własne talenty, tempo rozwoju i zainteresowania. A jednocześnie cały nasz gatunek łączy kilka istotnych cech. Są to: potrzeba wolności, samorealizacji, tworzenia wartościowych, serdecznych relacji z innymi, potrzeba bycia dostrzeżonym, istotnym, wartościowym dla innych. Tradycyjny system edukacji, oparty na jednolitych programach nauczania, często nie uwzględnia tych indywidualnych różnic, a przy tym ignoruje też nasze podstawowe potrzeby. Nie pozwala nam wybrać, czemu chcemy się akurat teraz poświecić, w jaki sposób chcemy to robić, zmusza nas do podążania za narzuconym liderem i schematem działania.
Montessori podchodzi do każdego dziecka indywidualnie, pozwalając mu rozwijać się zgodnie z jego naturalnym rytmem i wspomagając ten rozwój. Dzieci mają możliwość wyboru aktywności, które je interesują, co sprawia, że nauka jest dla nich fascynującą przygodą, a nie przykrym, znienawidzonym obowiązkiem. Brak sztywnych programów nauczania wzmacnia w dzieciach poczucie własnej wartości i wiarę we własne możliwości, co procentuje w dorosłym życiu. Od każdej umiejętności matematycznej ważniejsze jest bowiem zdrowie psychiczne i dobrostan naszych dzieci.
Rozwój umiejętności samodzielnego myślenia i podejmowania decyzji
Jednym z filarów edukacji Montessori jest nauka przez doświadczanie. Dzieci od najmłodszych lat uczą się planować i organizować własną pracę, co wzmacnia ich umiejętności decyzyjne. W przeciwieństwie do tradycyjnych szkół, gdzie dominuje system oceniania i sztywne kryteria sukcesu, w Montessori dzieci same monitorują swoje postępy. Dzięki temu uczą się odpowiedzialności i refleksji nad własnymi postępami. Taki model wychowania sprzyja rozwojowi analitycznego myślenia i kreatywnego rozwiązywania problemów.
Nauka poprzez doświadczanie i praktykę
Maria Montessori zauważyła, że dzieci najlepiej uczą się poprzez działanie, a nie słuchając wykładów wygłaszanych przez autorytet. Zamiast zmuszania do biernego przyswajania wiedzy powinny mieć zatem możliwość eksplorowania świata poprzez manipulowanie przedmiotami, wykonywanie realnych zadań i doświadczenia zmysłowe, a także funkcjonowanie w świecie – sprzątanie, gotowanie, dbanie o siebie samego i innych, wycieczki i spotkania z różnymi ludźmi. Nie ograniczajmy ich świata do kart pracy i podręczników. Specjalnie zaprojektowane i spełniające pewne określone kryteria materiały rozwojowe Montessori pomagają w rozwijaniu logicznego myślenia, koordynacji ruchowej i precyzji, a także poszerzają wiedzę o świecie. Taka forma nauki doskonale przygotowuje dzieci do wykorzystywania zdobytej wiedzy w praktyce, co jest kluczowe we współczesnym świecie.
Kompetencje społeczne i praca w grupie
W metodzie Montessori dzieci pracują w grupach mieszanych wiekowo. To odzwierciedla naturalne relacje społeczne i uczy współpracy między różniącymi się osobami. Starsze dzieci pomagają młodszym, co wzmacnia ich poczucie odpowiedzialności i empatii. Młodsze zaś czerpią korzyści z przebywania z tymi, którzy potrafią i wiedzą już więcej niż one same. Współpraca oparta na szacunku, cierpliwości i komunikacji sprawia, że dzieci zdobywają umiejętności społeczne. Umiejętności niezbędne w dorosłym życiu, zarówno w pracy zespołowej, jak i codziennych interakcjach.
Edukacja Montessori jako droga do przyszłości
Dzieci uczące się w systemie Montessori naturalnie wykształcają postawy, które będą procentować przez całe ich życie. Samodzielność, kreatywność i otwartość na nowe wyzwania to umiejętności, które pozwolą im odnaleźć się w dynamicznym świecie. Edukacja Montessori nie tylko wyposaża dzieci w wiedzę, ale także w umiejętności, które pozwalają im się rozwijać i dostosowywać do zmieniającej się rzeczywistości. I choć wyjdą z przedszkola, mając za sobą program mniej więcej trzech pierwszych klas podstawówki, to wcale nie jest najważniejsze. Najważniejsze jest to, że będą lubiły się uczyć, zdobywać nowe umiejętności, współpracować z innymi i nie będą uzależnione od zewnętrznych ocen, pochwał czy nagan. To jest ten kapitał, który pomnożą z korzyścią dla siebie i świata, który przyjdzie im współtworzyć.
Edukacja Montessori – Podsumowanie
Montessori to nie tylko metoda nauczania, nie tylko pedagogika, ale przede wszystkim styl życia i podejście do świata. Samodzielność, wolność, kreatywność, swoboda, elastyczność myślenia i umiejętność współpracy to kompetencje, które – to już wiemy – są kluczowe w XXI wieku. Montessori uczy dzieci nie tylko zdobywania wiedzy (choć tego też!), ale przede wszystkim sposobu jej wykorzystywania. Dlatego warto rozważyć ten model edukacji jako świadomy wybór dla przyszłości dziecka. Jeśli masz ochotę dowiedzieć się więcej, skontaktuj się z nami i umów na spotkanie zapoznawcze. Chętnie odpowiemy na Twoje pytania.
